- Source: https://www.nu.nl/tweede-kamerverkiezingen-2023/6287092/wel-of-geen-kerncentrale-in-nederland-zo-denken-partijen-over-het-klimaat.html
- Zonder paywall: https://archive.ph/2023.11.03-065818/https://www.nu.nl/tweede-kamerverkiezingen-2023/6287092/wel-of-geen-kerncentrale-in-nederland-zo-denken-partijen-over-het-klimaat.html
In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen duikt NU.nl in de verkiezingsprogramma's van politieke partijen. Deze keer kijken we naar het klimaat. Over de doelen, kernenergie en de verduurzaming van de industrie.
De Nederlandse zomers worden in de toekomst droger en een stuk heter. Bij een opwarming van de aarde van 2 graden zullen hittegolven nog extremer worden. De zomerhitte kan dan tot 45 graden reiken. Op dit moment is het in Nederland al 2,3 graden warmer dan rond 1900.
Het is een van de vele gevolgen van klimaatverandering. De laatste jaren zijn steeds meer partijen ervan doordrongen dat het probleem serieus moet worden aangepakt. Alleen PVV en FVD laten een ander geluid horen. Die partijen stellen dat klimaatverandering van alle tijden is en willen een streep door al het klimaatbeleid halen.
Ook JA21 wil geen miljarden euro's besteden aan maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. De partij ontkent klimaatverandering niet, maar vindt het verstandiger om je als land aan te passen aan de gevolgen in plaats van miljarden uit te geven aan het voorkomen van de gevolgen. Dat wordt klimaatadaptatie genoemd.
JA21 is niet de enige partij die meer wil investeren in klimaatadaptatie. Het punt komt in alle verkiezingsprogramma's terug. Dus ook bij partijen die focussen op het voorkomen van klimaatverandering.
Hoe ambitieus moeten de klimaatdoelen zijn?
Europa moet in 2050 als eerste continent klimaatneutraal zijn. De EU-lidstaten, waaronder Nederland, hebben deze afspraak vier jaar geleden gemaakt. Om dit doel te halen, heeft het vorige kabinet ingezet op ten minste 55 procent CO2-reductie in 2030.
VVD, CDA en ChristenUnie (CU) onderschrijven deze doelen. Van andere partijen mag het ambitieuzer. Zo willen GL-PvdA, D66 en Volt in 2040 al klimaatneutraal zijn. De Partij voor de Dieren (PvdD) wil dit zelfs in 2030 al voor elkaar boksen.
SGP en BBB willen ook aan een klimaatneutrale samenleving werken, maar zich niet blindstaren op jaartallen. Ze willen met "gezond verstand" klimaatbeleid voeren.
NSC heeft het in het verkiezingsprogramma niet over de doelen voor 2030 en 2050. De partij van Pieter Omtzigt houdt zich "aan het klimaatakkoord van Parijs om de economie klimaatneutraal te maken".
In dat akkoord hebben bijna tweehonderd landen afgesproken de opwarming van de aarde tot 2 graden te beperken en te streven naar maximaal 1,5 graden.
Kernenergie, windmolens en zonneparken of een mix?
Om de opwarming van de aarde te beperken, moet de CO2-uitstoot omlaag. Fossiele brandstoffen (kolen, olie en gas) veroorzaken veel van deze uitstoot. De meeste partijen willen dan ook stoppen met het gebruik ervan.
Inmiddels zijn er heel wat partijen die willen investeren in kernenergie, met VVD en JA21 voorop. Ook NSC, PVV, BBB, D66, CDA, ChristenUnie, Volt, FVD en SGP zijn voorstander van kernenergie.
GL-PvdA ziet zonne- en windenergie (met name op zee) als de toekomst. PvdD zet hier ook op in, maar wil de meeste winst halen uit besparing.
Meer wind op zee komt zo'n beetje voor in alle verkiezingsprogramma's en krijgt van vrijwel alle partijen de voorkeur boven wind op land. Er zijn maar een paar partijen die daar echt het belang van inzien, zoals Volt en D66. BBB wil helemaal geen nieuwe windmolens. Niet op land en niet op zee.
Over zonne-energie lopen de meningen niet sterk uiteen. Bijna alle partijen zijn er voorstander van, maar willen het liefst dat de panelen op grote daken worden gelegd en niet langer in het groen.
Klimaatsceptische partijen, zoals JA21, willen niet per se stoppen met fossiele energie als kolen en gas. Ook BBB en SGP willen niet zomaar alle kolencentrales sluiten. Dat kan pas als de leveringszekerheid is verzekerd door andere vormen van energie, zoals kernenergie.
Wat willen partijen met industrie als Tata?
Voor een klimaatneutrale samenleving moeten veel sectoren verduurzamen. Dat roept bij PvdD, GL-PvdA, Volt en CU de vraag op welke industrie in de toekomst bij Nederland past.
Als bedrijven als Tata Steel willen blijven, moeten ze verduurzamen. Als het aan deze partijen ligt, kan de industrie daarvoor wel steun krijgen van de overheid. Maar alleen als dat echt nodig is en als de ondernemingen passen in de groene economie. Ook vinden de partijen dat de bedrijven een klimaatplan met bindende afspraken moeten maken.
PvdD en Volt hebben op dit vlak de radicaalste standpunten. Zo wil PvdD over zeven jaar al een klimaatneutrale samenleving en moet de industrie dan dus ook 100 procent groen zijn. Volt wil de meest vervuilende bedrijven sluiten tot ze duurzaam zijn.
De VVD staat er anders in. De partij wil fabrieken behouden en vindt dat verduurzaming prima kan samengaan met economische groei. Bedrijven die willen vergroenen kunnen op subsidie rekenen. De partij wil daar net als CDA afspraken over maken met het bedrijfsleven. D66 wil bedrijven ook steun geven, maar vindt dat ze het geld moeten terugbetalen als ze zich niet aan de afspraken houden.
SP wil de rekening bij de bedrijven neerleggen en ze geen subsidies geven.
Opsomming van andere opvallende standpunten:
- Voor gaswinning op de Noordzee: VVD, ChristenUnie, SGP, JA21, NSC en PVV.
- Tegen diepzeemijnbouw: GL-PvdA, PvdD, D66 en ChristenUnie.
- Goedkoop ov: GL-PvdA en D66 pleiten voor één bedrag per maand. PvdD wil een prijsverlaging van 50 procent. SP, ChristenUnie, PvdD en SGP willen de btw op ov afschaffen.
- Vliegbelasting: GL-PvdA, SP (alleen voor veelvliegers), PvdD, D66, SGP en ChristenUnie.
- Schiphol mag (onder voorwaarden) verder groeien: VVD, BBB, PVV, FVD en JA21.
- (Richting) een verbod op privévluchten: GL-PvdA, SP, Volt, PvdD en ChristenUnie.
- (Op termijn) een verbod op korteafstandsvluchten: GL-PvdA, Volt, PvdD, D66, ChristenUnie en NSC.
