DUIVEN - Komt er in de toekomst een kleine kerncentrale in Duiven? De gemeente wil de mogelijkheid daarvoor in in ieder geval onderzoeken. De centrale zou dan komen op bedrijventerrein InnoFase, waar verschillende bedrijven zitten. De bouw van een kerncentrale roept flink wat vragen op. De experts leggen uit hoe het zit.
Over wat voor kerncentrale gaat dit?
Een zogeheten Small Modular Reactor, kortweg SMR. Wat dat precies is? Een kernreactor van een kleiner formaat dan de gebruikelijke reactoren die je nu in bestaande kerncentrales vindt, zegt woordvoerder Willem Boersma van de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS).
Bij een 'gewone' kerncentrale wordt de reactor ter plekke gebouwd, bij een SMR ligt dat anders. Boersma: "Bij SMR’s worden verschillende onderdelen in modules in centrale fabrieken gemaakt, niet op de plaats waar de reactoren uiteindelijk komen te staan. Op de uiteindelijke locatie worden deze onderdelen in elkaar gezet." Dit type is dus in de regel wat kleiner dan bekende kerncentrales, bijvoorbeeld zoals die in Borssele.
Maar hoe groot is de reactor dan in praktijk? Joost van den Broek, directeur consultancy bij de Nuclear Research Group (NRG) met kantoren in Petten en Arnhem, zegt dat dat in praktijk verschilt. "De omvang voor een SMR varieert van enkele zeecontainers voor de kleinste, tot enkele voetbalvelden voor de grootste. Een kleinere reactor is makkelijker in te passen in het energiesysteem. De inmiddels gesloten kerncentrale Dodewaard kun je qua omvang vergelijken met een SMR. Die was echter niet modulair gebouwd, maar een uniek exemplaar."
Hoe gaat Duiven dit aanvliegen?
De gemeente Duiven zegt dus serieus te willen onderzoeken of een eigen kerncentrale in haar gemeente haalbaar is. Maar hoe gaat het stappenplan? "In het nieuwe coalitieakkoord is opgenomen dat we openstaan om te onderzoeken wat de haalbaarheid is van een kleine kerncentrale op bedrijventerrein InnoFase. De nadruk ligt hier op het doen van onderzoek: we willen kijken wat er eventueel mogelijk is", zegt een woordvoerder van de gemeente Duiven.
"Er moet zorgvuldig worden afgewogen wat de voor- en nadelen zijn van een kleine kerncentrale op InnoFase. Hoe die kerncentrale er dan mogelijk uit komt te zien, is op dit moment nog niet duidelijk. Er is nog geen beeld van de omvang of de fabrikant van een mogelijke kleine kerncentrale."
Hoe veilig is een kleine kerncentrale?
De ANVS legt uit dat er aan kleinere reactoren minder gevaar zit, omdat er bijvoorbeeld minder gekoeld hoeft te worden. De organisatie WISE, die is voortgekomen uit de anti-kernenergiebeweging uit de jaren tachtig en wiens missie het is om kernenergie uit de wereld te bannen, is het daar niet mee eens. "Een kerncentrale is een kerncentrale. Of hij nou klein is of groot, hij is altijd gevaarlijk", benadrukt woordvoerder Gerard Brinkman.
Zien mensen kernenergie wel of niet zitten?
De mening over wel of niet kernenergie is onlangs nog onderzocht, in het kader van de recente Tweede Kamerverkiezingen. Volgens Kieskompas blijkt 55 procent van de inwoners in Gelderland het eens, of helemaal eens te zijn met de stelling 'Nederland moet meer kerncentrales bouwen'.
Ook het CBS ziet het aantal voorstanders vóór kernenergie groeien. Door de oorlog in Oekraïne en de onrust op de energiemarkt is er in veel landen een omslag te zien in het sentiment rond kernenergie. Ook door de klimaatproblematiek lopen meer mensen warm voor kernenergie omdat kerncentrales geen broeikasgassen uitstoten.
Hoe snel kan zo'n kerncentrale er staan?
Het valt moeilijk te zeggen hoe snel zo'n kerncentrale gebouwd kan zijn. Sterker, het is nog maar de vraag of er in Duiven ooit écht een centrale komt. Er wordt op dit moment alleen gekeken naar de haalbaarheid, dus het hele idee kan ook nog worden afgeblazen. Qua vergunningsvoorwaarden gelden voor kleine kerncentrales dezelfde eisen als voor grote centrales. Dat betekent dat de ANVS de veiligheid van de installatie beoordeelt voordat een vergunning wordt verleend.
Volgens NRG in Arnhem kan de bouw van een kleine centrale snel verlopen, wanneer de gehele keten van SMR's is opgezet en er bouwervaring is, maar die is er nu dus nog niet. Directeur consultancy bij de Nuclear Research Group (NRG) Joost van den Broek: "Van vergunningsaanvraag tot en met de bouw is een minimale doorlooptijd van circa zeven jaar realistisch. Uiteraard kan een kleinere SMR sneller gebouwd worden dan een grote. De kosten variëren van circa 100 miljoen euro voor een kleine tot 2-3 miljard euro voor een grote SMR. "